Molendag St. Ludgerusschool

Na een bezoek van Frans Venema aan de leerlingen van groep 7 en 8 van de St. Ludgerusschool te Workum waarbij hij enige kennis van onze molens aan de leerlingen heeft overgebracht, volgt 14 april de excursie. De leerlingen bezoeken achtereenvolgens de Nijhuizumermolen in Nijhuizum, Doris Mooltsje te Oudega en de Rat te IJlst. Onderstaand de verslagen van de leerlingen, foto's via de beeldbank.

De molendag

De molen in Nijhuizum was de enigste molen in Friesland met riet. Het was een spinnenkop. Bijna elke boer in Friesland had een molen . De molen lag drie meter onder de zeespiegel. Die molen haalde het water weg. Zodat de  koeien konden grazen. Dat vertelde de molenaar  Henk. We gingen ook nog naar een kippenboederij maar de kippenboer was ziek dus we konden niet in de stal. We moesten weer weg  toen  fietsten we over het brekkenpaad   naar de molen Doris Mooltsje in Oudega . Deze molen was anders want hier zaten dakpannen op . Daarnaast stond een huisje van de vroegere eigenaar  Doris Hoekstra. Dat was de eerste molenaar. Daarom heette de molen  Doris . Die verdronk daar ook in de sloot . We fietsten toen naar de Houtzaagmolen de Rat in IJlst . Dit vonden wij de leukste molen. Het was de bekendste molen en de grootste molen. Hij kon uit een boomstam tien plankjes zagen. Een boomstam moest eerst 1 of 2 jaar in het water liggen voordat hij kon worden gezaagd  de molen is 300 jaar oud  en is in 1711 gebouwd. Er zijn vijf mensen gevallen bij het fietsen maar verder ging het erg goed.

Jelte  Anno  en Sander Hofstede

Molendag

We vertrokken direct om kwart over acht. Toen gingen we op de fiets naar Nijhuizum. Groep 1 ging eerst naar de molen. en groep 2 ging naar de kippenboer. Maar ondanks dat de kippen boer ziek was. Mochten we nog wel even bij de eieren kijken. De molen van Nijhuizum was heel speciaal want hij was acht hoekig en was bedekt met riet. En toen gingen we over het brekkepaad naar Doris mooltje. En deze was met dakpannen bedekt. En de molenaar vertelde dat de molen eerst van Doris was. Zo kwam de molen aan zijn naam. De molenaar smeerde de molen niet alleen met varkens vet. Maar ook met bijenwas. En toen hadden we pauze. En gingen we eten. Toen gingen we weer verder fietsen naar IJlst. Toen we bij de hout zaag molen aan kwamen gingen we er in. En de molenaar zei dat de molen eerst in Zaandam stond. En toen is de molen verplaatst naar IJlst. En de molen heet de Rat. Omdat men vroeger niet kon lezen.  En daarom gaven ze de molen een naam van een dier. En we zijn ook nog even boven geweest. En daar zag je allemaal tandwielen en krukassen. We gingen ook nog even op het balkon kijken. Het was een hele leuke en leerzame dag.

Groetjes Hessel, Sander en Jelmer

Molendag

We zijn eerst een stukje gaan fietsen naar de molen in Nijhuizum. Daar was de molenaar Henk. Hij is vrijwillig molenaar. Het was een spinnenkopmolen. We mochten in het onderste gedeelte van de molen en daar vertelde hij dat de molen geressorteerd was. Hij vertelde ook over varkensvet en we mochten het ook voelen. En we konden niet met z’n allen in de molen dus ging een groep naar de kippenboer maar jammer genoeg was hij ziek en de andere groep ging naar de molen. Toen fietsten we verder naar Oudega. Die molen in Oudega heet Doris mooltsje, daar vertelde hij over de vorige eigenaar. Doris mooltsje was ook een spinnenkop. Toen gingen we door naar de laatste molen dat was een houtzagerij. Die heet de Rat. We mochten helemaal naar boven en we mochten ook op het dek staan. Jammer genoeg stond er niet veel wind. Het duurt ongeveer 4 jaar om een konijnenhok te krijgen. De boomstam moet 2 jaar in het water liggen en een jaar drogen. Daarna moet je nog het schors eraf halen en dat als laatste zagen. In de molen waren hele stijle trappen de wieken draaiden niet, maar in de middag wel. Je moet een ketting aan de boomstam doen om hem naar boven te krijgen. De molenaar woonde naast de molen en wist je dat die man wind kom ruiken.

Groetjes Ceryll, Tess en Sterre

Molendag

We gingen op de fiets naar Nijhuizum naar de Nijhuizum er molen . We werden samen met groep 8 in twee groepen gesplitst groep 1 en groep 2. Groep 2  ging  eerst naar de kippenboer naar een tijdje gingen we ruilen . De molenaar zei tegen de kinderen van groep2 hoe je moest kruien als je kruit dan draai je het hele bovenhuis samen met de wieken naar de goede kant waar de wind weg komt . Hij zei ook hoe je een molen moest vangen als je een molen gaat vangen dan trek je aan een touw en dan remmen de wieken af . Daarna gingen we over het brekkepaed naar de spinnekopmolen in Oudega daar hadden we  pauze en mochten we kruien. De Doris mooltsje is zo genoemd omdat Doris Hoekstra de eerste  bediende ervan was . Als er bijvoorbeeld water over de pijl was en het lukte niet in een dag dan ging hij ‘s nachts gewoon door . Piet is nu de eigenaar van de molen, maar de molen gaat nooit Piet mooltsje heten . We mochten ook even binnen kijken daar zagen we de spiraal die het water meenam naar boven en als de molenaar er even niet was en het water was wel over de pijl dan stond er een moter en die ging dan automatisch aan en die pompte al het water dan weg en toen fietsten we door naar IJlst naar de houtzaagmolen de Rat . We kregen ook te horen hoelang een boomstam in het water lag . Sommige boomstammen moesten wel 4 jaar in het water liggen maar dat ligt aan de boomsoort . Toen groep 1 in de Rat was mocht groep 2 lunchen en als groep 2 alles had gezien gingen we ruilen . Toen ging groep 2 naar binnen de molenaar zei tegen ons dat hij al 37 jaar molenaar was en toen liet hij zien hoe een boom naar boven werd gesleept. Hij zei als er windkracht 8 of 9 is en je hangt met je hele school van ongeveer 180 kinderen eraan dan sleept hij je nog in de zaag , maar als een boomstam onder de zaag ligt dan gaat dat niet heel snel per seconde gaat hij 7 mm vooruit . Toen we dat allemaal hadden gezien gingen we naar de stelling  en toen gingen we nog een trap hoger en toen waren we bij het hamster rad toen gingen we weer naar beneden  en gingen we weer terug naar Oudega naar de Doris mooltsje en daar hadden we even pauze ongeveer 15 min en toen gingen we weer naar Workum en mocht iedereen naar huis .

Groetjes Gijs Kevin en Bram

Molendag

Molen Nijhuizum

We gingen op de fiets naar Nijhuizem. Naar de molen de spinnenkop. We leerden heel veel. De spinnenkop is van Riet gemaakt in Nijhuizum. We zijn er met groep 7 en 8 geweest op de fiets. En waar het water mee gepompt wordt heet de wokkel.Bij de molen in Nijhuizum was het heel leuk want we mochten varkenshuid zien want daarmee smeren ze de molen in .

Molen Oudega

In Oudega waar we ook op de fiets naar toe zijn gegaan die molen was ook een spinnenkop alleen er lagen dakpannen op het dak . De molen in Oudega heet Doris mooltsje en we leerden zoveel en we mochten ook de bijenwas voelen.

Molen IJlst

Bij de houtzaagmolen lagen er boomstammen in het water want de boomstammen moesten een jaar in het water liggen maar ook een jaar drogen. Daarbij de molen was veel te doen want we zijn op alle verdiepingen geweest en de molen draaide ook maar de wieken draaiden ook snel.

Groet Ilse Lysanne en Zoë

Molendag

We fietsen van school naar Nijhuizum en daar gingen wij naar een molen  en naar een kippenboer, maar de kippenboer was ziek en we waren in twee groepen verdeeld en we moesten eerst 9 km fietsen en de eerste groep ging naar de molen en de tweede groep naar de kippenboer. Bij de kippenboer waren ook twee paarden  en een kip was maar buiten en de eerste molen was een spinnekop en daarna moesten wij weer op de fiets naar Oudega de molen daar was ook een spinnekop en de molen was op het brekkepaad.  Toen ging groep 1 in de molen en groep 2  ging gewoon   buiten spelen de molenaar heet Piet en de molen heet Doris Mooltsje  en dat was ook een spinnekop en de zeilen van de molen die lagen nog binnen  en de boomstam lag anders dan bij Nijhuizumer molen  en toen gingen we weer op de fiets naar Ijlst. In de houtzaagmolen de Rat  was het spannend want sommige kinderen durfde niet naar boven maar gingen toch en als je een konijnen hok  wou maken moet je wel heel veel jaren wachten voordat je klaar bent dat duurde ongeveer 3-4 jaar maar dan heb je toch nog een mooi konijnenhok.

Groetjes van Lynn, Estelle en Iris

Molendag

De molen in Nijhuizum is een spinnekop. En het is de enige molen in Nederland met riet. Het is een windmolen die water pompt. Zo houden ze de polders droog en het was jammer dat de wieken niet draaiden. En de molen was klein van binnen de Molen werd met varkensvet ingesmeerd.

Molen Oudega

Hij heet Doris mooltsje omdat Doris Hoekstra hem heeft gebouwd. De onder toren was bedekt met leisteen. Wij mochten ook de bovenkant van de molen zuilen. Doris Hoekstra had ook een boerderij vlakbij de molen en als de polders onder water liepen moest hij zelf droog maken met de molen.

De Rat in IJlst

De molen in IJlst was het leukst. We leerden hoe het werkt op de Rat. De zwaarste boom die hij ooit heeft gehad was een dennenboom die was 4500 kilo en juf Natasja mocht de touwen tegen houden en het lukte niet en toen moest het hele groepje het proberen en dat lukte niet. De molen was 300 jaar oud. De Rat stond eerst in Zaandam. We mochten helemaal omhoog en dat was best eng en Wesley had hoogte vrees.

Hij deed de wieken aan en liet zien hoe snel hij kon en om de 2 seconden kwam er een wiek langs het raampje.

Groetjes: Bjorn, Ditmer, Wesley

Molendag

We moesten van meester al om 8 uur aanwezig zijn op school om kwart over 8 zaten we ook al op de fiets en om half negen moesten we al bij de molen zijn. Toen splitsten we op in 2 groepen. De ene groep ging naar de molen en de andere naar de kippenboer. Jammer genoeg was de kippenboer ziek dus we mochten niet naar binnen. De molenaar zei tegen ons dat hij het tandwiel insmeerde met varkensvet. Toen stapten we op de fiets en we reden richting oudega daar was de volgende molen, die molen was al een stuk groter en daar vertelde de molenaar wat meer over de molen. De molen was bedekt met dakpannen en lood zodat er geen water in kon komen. Toen stapten we weer op de fiets en gingen we richting Ijlst. Daar was een houtzaagmolen en daar was het erg leuk. Als de molen draaide ging de zaag beginnen met zagen. We zijn ook nog helemaal boven op de molen geweest. De molenaar vertelde ook nog over de boomstammen die moesten ongeveer een jaar in de sloot liggen en een jaar drogen en daarna kon je de schors eraf schillen.

GR. Jetse Hidde Dylan

Molendag

Om 18:15 uur vertrokken we naar Nijhuizum om daar een molen te bezoeken en ook de kippenboer, maar die was helaas ziek. De molen was een watermolen. De molenaar heet Henk Brandsma. De molen werd gevet met varkensvet. Deze molen is het soort van spinnenkop. Dit was een kleine. Ook mochten we in de molen kijken. We zagen de tandwielen en de koningspil. Toen gingen we er  weer uit en fietste we door naar Oudega. Deze molen was ook een watermolen. Hij heet Doris Mooltsje. De molen staat langs het brekkepead. De molenaar is Piet. Het was dezelfde vorm als de eerste molen, maar de tweede had geen rieten dak maar een leie dakpannen dak. In deze molen mochten we ook kijken. Er werd ongeveer hetzelfde  vertelt toen stapte we weer op de fiets naar IJlst. Deze molen was geen water molen maar een houtzaagmolen. In deze molen mochten we ook kijken. We zagen heel veel zagen ook mochten we naar boven. Daar zagen we de tandwielen van de molen. Het hout moet 2 jaar in het water liggen en ook 1 jaar drogen zodat de beesten en het schors er makelijker af gaat.

Marco, Milan en Pyke

Molendag

De eerste stop was in Nijhuizum. Groep 1 ging naar de molen dat was een windmolen die water verplaatst. We hebben gevoeld waar ze de tandwielen mee insmeerden, dat was varkensvet. De wieken draaiden niet want er stond bijna geen wind. Groep 2 ging naar de kippenboer, maar de kippenboer was ziek, dus wij konden niet de kippen bekijken. De tweede stop was in Oudega, die molen daar heet Doris moolstje dat was ook een windmolen die water verplaatste. De molenaar was Piet. De molen is niet van van hem zelf maar van de molenstichting. Groep 2 mocht een appel pakken en opeten. Toen gingen we naar de derde stop houtzaagmolen in Ijlst. Daar ging je heel hoog in de molen. Je kon zien hoe ze de boomstammen zagen. De boomstammen moeten 1 tot 2 jaar in het water dan wordt het schors er afgehaald en dan worden de boomstammen in stukken gezaagd. Daarna moeten ze heel lang drogen. Alleen bij de houtzagerij draaiden de wieken. Toen mochten we nog een trap naar boven om te zien hoe de wieken draaiden en daarna mochten we nog een naar boven en daar konden we zien hoe de balken rond draaiden en dat in een tandwiel komt en dan gingen de wieken draaien. Toen we terug gingen hadden  we nog een pauze bij Doris mooltsje om even te rusten en toen we verder fietsen kwamen we in Workum.

Groeten Rhesa, Nynke en Yasmine